Όταν το πένθος μετατρέπεται σε … «show»
Γράφει ο Αλέξανδρος Παπαδόπουλος
Ψυχοσάββατο σήμερα ή «Σάββατο των ψυχών», το πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους (το δεύτερο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής). Σύμφωνα με την θρησκευτική μας παράδοση, η Εκκλησία τελεί μνημόσυνα υπέρ πάντων των κεκοιμημένων, επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ” αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών».
Με αφορμή το σημερινό Ψυχοσάββατο, σκέφτομαι πως στην Ελλάδα ο τρόπος που τιμούνται οι νεκροί δεν είναι και ο καλύτερος!
Όλοι έχουμε παρευρεθεί σε πένθιμες τελετές για να αποχαιρετήσουμε αγαπημένα πρόσωπα από τον στενό οικογενειακό, φιλικό ή επαγγελματικό μας κύκλο, βιώνοντας πολλές φορές απίθανες καταστάσεις!
Στη μεν κηδεία για παράδειγμα, όταν έχουν τη σορό του θανόντος στο σπίτι του - γεγονός που με βρίσκει εντελώς αντίθετο, διότι καλό είναι οι οικείου του να έχουν ζωντανή την ανάμνησή του στο σπίτι και η σορός να βρίσκεται στο νεκροστάσιο του νεκροταφείου - συρρέουν συγγενείς, φίλοι, γνωστοί και γείτονες και κάποιοι από αυτούς αντί να είναι σιωπηλοί όπως αρμόζει σε τέτοιες στιγμές, αρχίζουν το κουτσομπολιό, σχολιάζοντας το χρώμα του νεκρού, το τι λουλούδια έφερε ο καθένας, για την τυχόν περιουσία που αφήνει πίσω του μέχρι και άσχετα πράγματα.
Για να μην αναφερθώ στην φάση μετά την νεκρώσιμη ακολουθία, όπου η οικογένεια του μακαρίτη έχοντας μισθώσει πούλμαν για να μεταφέρει τον κόσμο από την εκκλησία στα κοιμητήρια! Καθ’ όλη τη διαδρομή δεν ακούς τίποτε άλλο παρά μόνο γέλια, λες και βρίσκονται σε πενταήμερη εκδρομή με το σχολείο! Ήμαρτον!
Στο δε μνημόσυνο, οι περισσότεροι είναι σαν να πηγαίνουν σε πάρτυ ! Ειδικά κάτι κυρίες άνω των 70, καταφτάνουν με «φρέσκο» μαλλί από το κομμωτήριο, ταγεράκια, στην πένα δηλαδή! Δεν φτάνει ο πόνος σου για τον άνθρωπο που έχασες, έχεις και ορισμένους να λένε ανέκδοτα, να κάνουν δημόσιες σχέσεις, να μιλάνε για τα πολιτικά, να ανταλλάσσουν συνταγές, να λένε οτιδήποτε άλλο και καμία κουβέντα για τον εκλιπόντα!
Και εκτός από τους συγγενείς, φίλους και γνωστούς, έρχονται και οι επιτήδειοι, που το έχουν σύστημα να πηγαίνουν από μνημόσυνο σε μνημόσυνο για να μαζέψουν με τσάντα που την έχουν φοδράρει με νάιλον σακούλα του CARREFOUR από το σπίτι τα περιβόητα δισκάκια (ελίτσα σοκολατένια, τα γνωστά μακρόστενα παξιμάδια που βρωμάνε αυγουλίλα, τυροπιτάκια από παγωμένη σφολιάτα, κόλλυβα με άσπρη πάστα κ.λ.π.), με τα οποία θα εξασφαλίσουν το κυριακάτικο πρωινό τους και θα τσουγκρίσουν με το ποτηράκι που περιέχει κονιάκ, μπόμπα σε μπουκάλι METAXA και θα πουν «Στην υγειά μας!» Και όταν μετά το μνημόσυνο δοθεί γεύμα στη μνήμη του εκλιπόντα σε κάποια ταβέρνα, άλλο «πανηγύρι» εκεί! Πάλι γέλια και χαρές και έχεις κάτι κυρίες την ώρα που τρως την χοιρινή μπριζόλα, να έρχονται να σε παρακαλάνε πως αν δεν γλείψεις το κόκαλο να τους το δώσεις (δήθεν) για το σκυλάκι τους!
Μια φορά είχα πάει στα εννιάμερα συγγενικού μου προσώπου για να πιω έναν καφέ στο σπίτι του, εν τω μεταξύ κόσμος και ντουνιάς εκεί μέσα και σε κάποια στιγμή, ακούγονταν από την κουζίνα δύο γειτόνισσες που έτυχε να φτιάξουν και οι δύο σπανακόπιτα, να μαλώνουν για το ποια φτιάχνει την καλύτερη σπανακόπιτα! Θεέ και Κύριε!
Για να μην αναφερθώ στους τάφους! Δεν είναι κάποιοι τάφοι, αλλά μαυσωλεία! Πηγαίνεις να ανάψεις ένα κεράκι στο μνήμα προσφιλούς σου προσώπου και βλέπεις απέναντι έναν τάφο, όπου είναι σαν έχουν «χτίσει» τον αείμνηστο γύρω-γύρω με τις τεράστιες πλάκες! Και από πάνω μεγάλες χρωματιστές πέτρες λες και είναι μπάρμπεκιου! Περί ορέξεως βέβαια, ουδείς λόγος.
Και αν θελήσεις να καλέσεις έναν ιερέα να τελέσει τρισάγιο, αφού περάσει αρκετή ώρα μέχρι να τον βρεις, διότι είναι απέραντα τα περισσότερα κοιμητήρια ειδικά στις μεγαλουπόλεις, έρχεται χαλαρά προς τον τάφο, αφού προηγουμένως τον εντόπισε μέσω GPS - και η εκκλησία συμβαδίζει με την τεχνολογία - τελεί το τρισάγιο «μηχανικά» μέσα σε λίγα λεπτά, δίνοντάς σου την αίσθηση πως τελείωσε γρήγορα, σαν να μην ένιωθε αυτά που έψελνε, αγγαρεία ένα πράγμα και «τσεπώνει» άνετα τα χρήματα! Πάλι καλά που δεν έχει και κασέ!
Θέλει κανείς να κάνει μια καλή πράξη υπέρ αναπαύσεως ενός ανθρώπου που απεβίωσε και να τον τιμήσει; Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι! Εφόσον διαθέτει χρήματα ας τα δώσει σε κάποιες οικογένειες που γνωρίζει ότι έχουν οικονομικά προβλήματα, ας κάνει δωρεές σε ιδρύματα, κάπου που να πιάσουν τόπο δηλαδή και θα είναι για καλό σκοπό και όχι σε δεξιώσεις τέτοιου τύπου, που ούτε ένα «μπράβο» δεν θα του πουν!
Δυστυχώς στην Ελλάδα, το ανθρώπινο πένθος, εμπορευματοποιείται και μετατρέπεται σε… «show».
Όσο ζει ένας άνθρωπος και καταλαβαίνει, πρέπει να τον αγαπάμε και να τον τιμούμε με κάθε ευκαιρία. Και όταν φύγει από τη ζωή τον αγαπάμε και τον θυμόμαστε, αλλά όλες αυτές οι μεταθανάτιες τιμές που δεν κινούνται στη λογική του λιτού και απέριττου, αλλά αγγίζουν την υπερβολή, είναι μάταιες!
«Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης», έλεγε η γιαγιά μου λίγο καιρό πριν «φύγει» κοροϊδεύοντας όλα αυτά τα «παρατράγουδα » που παρατηρούμε σε κηδείες και μνημόσυνα, πόσο δίκιο είχε...
Αλίμονο σε αυτόν που φεύγει…